6 redenen waarom emoties herkennen je helpt om voor je balans te zorgen
Ken je dat, dat je in de loop van je dag merkt dat je geïrriteerd raakt en dat je er niet veel meer bij kunt hebben? Dat als er nog meer prikkels bij komen emoties verder oplopen, je deze niet meer binnen kunt houden ook al zou je dat willen en de emoties veel heftiger tot uiting komen dan jij zou willen?
Als je sensitief bent ervaar je emoties intenser. De onderliggende spanning die gepaard gaat met een emotie loopt ook meer op. Doordat je emoties intenser zijn, zal dit ook doorwerken in de manier waarop je met emoties omgaat. Als je heel blij bent, zal je heel enthousiast reageren of als je een film zit te kijken waarin een mooie scène je raakt, zullen de tranen sneller over je gezicht lopen.
Heb je vaak teruggehoord dat jouw emoties buiten proportie of overdreven zijn, dat je maar “gewoon moet doen” of niet zo’n huilebalk moet zijn dan ga je emoties voor jezelf houden en strategieën ontwikkelen om die reacties te voorkomen. Het gevolg kan zijn dat emoties zich als het ware opstapelen wanneer je daar geen uiting aan geeft. Naar mate de stapel hoger wordt, wordt de kans dat je ineens overspoeld wordt door je emoties ook groter. Het kan daarbij steeds moeilijker worden om diverse emoties te herkennen en “erbij” te kunnen als je merkt dat deze invloed hebben op hoe je je voelt.
Emoties worden nogal eens als lastig ervaren, zeker wanneer je moeite hebt om goed met je emoties om te gaan. Het lijkt dan lange tijd goed te gaan, je kan het deksel erop houden en stopt ze weg, totdat het te veel wordt en dan komt alles er in een keer uit. Je wordt dan boos op je partner of een vriend(in), terwijl die boosheid samenhangt met andere gebeurtenissen en niet gericht zou moeten zijn op degene die op dat moment in jouw omgeving aanwezig is.
Ook al lijkt het soms beter om niet te veel bij je emoties stil te staan, deze weg te drukken of er niets mee te doen, vroeg of laat ga je er mee geconfronteerd worden. Emoties kosten energie en hoe langer je deze weg stopt, hoe lastiger het wordt om deze te negeren.
Heb jij er wel eens bij stil gestaan dat emoties juist je vriend kunnen zijn als je beter voor je balans wilt gaan zorgen?
Er zijn diverse redenen waarom het zinvol is om jouw emoties te leren herkennen, zodat ze in jouw voordeel kunnen werken.
1. Emoties zorgen voor motivatie
Stel je eens een activiteit voor die je gaat doet. Misschien is dat voor jou een wandeling in de natuur maken, een museum bezoeken of een boek lezen. Wat gebeurt er dan van binnen? Juist, je merkt dat je er blij van wordt. Als je je bewust bent van wat jou een blij gevoel geeft, dan zal dat je motiveren om dat gevoel vaker op te zoeken en de activiteit die je leuk vindt opnieuw te doen. Andersom werkt het ook: als je merkt dat je er niet blij van wordt of verveling om de hoek komt kijken, zal je eerder de keuze maken iets niet meer te doen en kun je daardoor onderprikkeling voorkomen.
2. Emoties ter bescherming
Emoties kunnen je beschermen in situaties waarin er gevaar dreigt. Doordat een emotie wordt opgeroepen in een bepaalde situatie wordt je lichaam voorbereid om tot actie over te gaan, zodat je jezelf kunt beschermen. Denk bijvoorbeeld aan een auto die hard aan komt rijden waar je van schrikt en je lichaam je in staat brengt om aan de kant te springen. Je hebt geen tijd om hierover na te denken, je lichaam zorgt hier automatisch voor. Ook wanneer een sfeer niet fijn voor je voelt, als je al aanvoelt dat een situatie een negatieve uitwerking op je gaat hebben, kan je hierop direct actie ondernemen.
3. Emoties als verwerking
Alle emoties zijn nuttig ook al denk je misschien dat dat niet zo is. Door bewust stil te staan bij een emotie en daar uiting aan te geven zorg je voor jezelf. Zo is verdriet een emotie die je helpt om je even terug te trekken en pas op de plaats te maken. Zo kun je jezelf ruimte geven om te verwerken wat er gebeurd is, maar ook nagaan of een keuze die je gemaakt hebt wel de goede geweest is. Als voorbeeld: je merkt op je werk dat je steeds een bepaalde taak niet voor elkaar krijgt, je probeert het steeds opnieuw maar je komt geen stap verder. Je kan ervoor kiezen om het te blijven proberen, waarbij je steeds de teleurstelling dat het niet wil lukken opzoekt en spanning op gaat lopen. Je kan er ook voor kiezen om even een stap terug te doen, de emotie helpt je daarbij als je deze toe laat. Als je voor het laatste kiest neem je afstand en kun je jezelf de ruimte geven om er op een andere manier naar te kijken, een andere insteek te kiezen, waardoor je het wel voor elkaar krijgt.
4. Emoties om eigen grenzen te bewaken
Verplaats je eens hierin: je bent thuis na een dag werken en je bent moe. Er liggen nog een aantal dingen die je op je lijstje gezet hebt die vandaag nog moeten gebeuren. De gedachte eraan alleen al zorgt voor irritatie. Je zet je er toch toe om die was aan te zetten en vervolgens nog te stofzuigen en je loopt er tegenaan, dat het meer tijd gaat kosten dan je verwacht had. De irritatie loopt verder op en je merkt dat je alsmaar vermoeider raakt. Vervolgens stoot je jezelf tegen de deur die je vergeten was dicht te doen en doet jezelf pijn. Dat was de druppel voor vandaag.
Een gevoel van irritatie geeft aan dat je al tegen je grenzen aan zit. Op het moment dat je ervoor kiest om dan toch door te gaan, zal die irritatie alleen meer groter worden en zelfs tot boosheid kunnen lijden. Je bent dan al ver over je grenzen gegaan. Neem je de irritatie serieus en zie je het als signaal dat je overprikkeld bent, dan kan dit je helpen om beter je grenzen te herkennen en aan te geven.
5. Emoties als richtingaanwijzer
Emoties hangen vaak samen met de waarden die jij belangrijk vindt. Waarden dienen als een soort kompas en dienen als richtingaanwijzer voor hoe jij invulling wilt geven aan jouw leven. Als iets tegen jouw waarden indruist, iets dat jij als onrechtvaardigheid ziet bijvoorbeeld, dan zal dit direct een gevoel boosheid bij je oproepen. Hoe meer jij jouw gevoel serieus neemt, hoe makkelijker het wordt om keuzes te maken te passend zijn bij jouw waarden, waar jij voor wilt staan.
6. Emoties voor verbinding
Gedeelde smart is halve smart, dat merk je wanneer je je emoties deelt met anderen. Om emoties te delen is het wel van belang dat je woorden kunt geven aan wat je voelt. Het benoemen van een emotie kan soms al voldoende zijn om de onderliggende spanning te laten zakken. Bovendien als jij jezelf laat zien in contact met anderen, kan dat tot diepgaande gesprekken leiden waardoor je nog meer verbinding met de ander zal voelen.
Emoties herkennen is nodig voor je balans
Als je je emoties herkent en reguleert (gedoseerd uiten) dan werken ze positieve manier voor jou om voor je balans te zorgen. Ze informeren je wanneer je hersteltijd nodig hebt en motiveren je om in beweging te komen.
Als je zo af en toe opmerkt dat je emoties oplopen dan is dat nog niet zo’n probleem. Een dagje rustig aan, hersteltijd voor jezelf nemen en de volgende dag voel je dat je al weer veel meer kunt hebben. Als je dit regelmatig merkt of moeite hebt om je emoties te uiten, kan dat een teken zijn dat je uit balans bent en dat wordt een groter probleem naarmate dat langer duur: het wordt dan steeds lastiger om weer in balans te komen. Je belastbaarheid gaat omlaag en je merkt dat je sneller overprikkeld raakt. Jezelf ruimte geven om jouw emoties te leren herkennen kan lastig zijn als je niet meer gewend bent om bij je emoties stil te staan. Ik hoor regelmatig terug dat mensen zelfs bang zijn voor hun emoties, omdat ze niet weten wat er gaat komen als ze deze weer waar gaan nemen. Als je dat merkt, is het van belang dat je stap voor stap naar binnen gaat richten, bij jezelf nagaat hoe jij in elkaar zit, hoe hooggevoeligheid of hoogbegaafdheid voor jou een rol speelt. Opnieuw ontdekken wat jij nodig hebt en hoe je voor jouw balans kunt zorgen.
Kun je je er een voorstelling van maken hoe het zou zijn als je meer grip op je emoties krijgt? Wat zou dat voor jouw balans betekenen? Motiveert dat jou bewuster met emoties om te leren gaan en daarmee te zorgen voor jouw balans?
In het vernieuwde traject “Sensitief Bewust Zijn” ga je hiermee aan de slag. Ik help je ontdekken wat hooggevoeligheid of hoogbegaafdheid voor jou met zich meebrengt en hoe jij kunt zorgen voor jouw balans. Je leert overprikkeling en onderprikkeling tijdig herkennen, emoties te herkennen en krijgt handvatten om stappen te zetten hoe je hiermee kunt gaan. Het vraagt van jou om de diepte in te gaan, te onderzoeken wie je bent, hoe je nu met jouw grenzen en gedachten omgaat en in te zetten wat voor jou helpend is om in balans te komen en te blijven.
Wil je meer weten over dit traject?